ΓΗ ΤΗΣ ΕΠΑΓΕΛΙΑΣ: Ο Παναγιώτης Πικραμμένος γράφει για τον Μπ. Ομπάμα

Τον πρόεδρο Ομπάμα δεν έτυχε να τον γνωρίσω από κοντά. Είχα όμως την ευκαιρία να διαπιστώσω πόσο καίρια και σημαντική ήταν η συμβολή του στη διαχείριση της ελληνικής κρίσης, το 2012. Τότε που όλοι πασχίζαμε να αποφύγουμε τα χειρότερα και η χώρα μας ήταν πολύ κοντά στο να χρεοκοπήσει.

του Παναγιώτη Πικραμμένου*

Ως υπηρεσιακός πρωθυπουργός, δύο ημέρες πριν από τις εκλογές της 17ης Ιουνίου του 2012, απεφάσισα να στείλω επιστολή στον τότε πρόεδρο των Η ΠΑ, ζητώντας την παρέμβασή του. Γιατί πίστευα ότι είχε πλήρως κατανοήσει το συνολικό πρόβλημα της Ελλάδος και μπορούσε να μας βοηθήσει. Ημουνα άλλωστε ενήμερος για το τι είχε πράξει και τα προηγούμενα χρόνια.

Η χώρα βρισκόταν πραγματικά σε έναν τεράστιο κίνδυνο. Ενημερώθηκα τότε εμπιστευτικά ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είχε απορρίψει την περαιτέρω αύξηση του ορίου του ELA για τις ελληνικές τράπεζες. Με αυτό το δεδομένο και με τις αναλήψεις που πραγματοποιούνταν κάθε μέρα αντιμετωπίζαμε στην ουσία ένα «bankrupt». Η εκτίμηση που υπήρχε ήταν ότι η κυβέρνηση που θα προ- έκυπτε μετά τις εκλογές δεν θα είχε ταμειακά διαθέσιμα!

Συνέταξα επιστολή προς τον αμερικανό πρόεδρο τονίζοντας την ανάγκη της άμεσης διαμεσολάβησής του προς τη θεσμική ηγεσία της ΕΕ και προς την καγκελάριο Μέρκελ. Εκλήθη ο αμερικανός πρέσβης το Σάββατο το πρωί για να την παραλάβει και στη συνέχεια μας επιβεβαίωσε ότι ο κ. Ομπάμα έλαβε την επιστολή μπαίνοντας στο Air Force One για να ταξιδέψει στη σύνοδο του G20 στο Μεξικό.

Ο Μπαρόκ Ομπάμα είχε το χάρισμα των ηγετών που μπορούν να βλέπουν από απόσταση τα προβλήματα και να επεμβαίνουν όταν έρχεται η σωστή στιγμή. Και αυτό φάνηκε στην πολύ καίρια παρέμβασή του για την ελληνική κρίση την οποία αντιμετώπισε πολύ διαφορετικά από την Ευρώπη. Αυτή η «απόσταση» τον βοήθησε να αξιολογήσει το πρόβλημα, όχι μόνο ως τραπεζική ή ως κρίση χρέους αλλά και ως διαφαινόμενη κατάληξη ενός «failed state» στην Ανατολική Μεσόγειο. Δηλαδή ενός αποτυχημένου οικονομικά και πολιτικά ευρωπαϊκού κράτους, έρμαιου σε γεωπολιτικούς κινδύνους και απειλές.

Η Ελλάδα έπρεπε, πάση θυσία, να παραμείνει στους κόλπους των δυτικών θεσμών. Ο πρόεδρος Ομπάμα με τις άμεσες ενέργειές του συνέβαλε αποφασιστικά σε αυτή τη σημαντική συγκυρία.

Αναμφισβήτητα, υπήρξε ένας υπεύθυνος ηγέτης. Θυμίζω επίσης την ιστορική του ομιλία στην Αθήνα το 2016, παρακαταθήκη για τη φιλελεύθερη δημοκρατία και τον δυτικό πολιτισμό. Και είναι ασφαλώς πολύ σημαντικό ότι λίγο πριν από την αποχώρησή του από την προεδρία πραγματοποίησε στην Ευρώπη ταξίδι και παρέδωσε τη σκυτάλη της προασπίσεως των ευρωπαϊκών συμφερόντων στη γερμανίδα καγκελάριο. Διαισθανόμενος την αλλαγή πολιτικής από τον διάδοχό του…

Χαίρομαι που έχουμε στα χέρια μας ένα τόσο σπουδαίο βιβλίο από αυτόν τον ηγέτη. «Η Γη της Επαγγελίας» είναι το γεμάτο περιπέτειες ταξίδι του Μπαρόκ Ομπάμα από τη νεότητά του ως τη στιγμή που γίνεται πρόεδρος. Μέσα από την αναζήτηση της ταυτότητάς του ξεδιπλώνεται η πολιτική του παιδεία αλλά και μια εποχή μεταβολών που συνέβαλαν στην ωρίμανση του ηγέτη.

Στην πραγματικότητα, μας προσφέρει μια εξερεύνηση του πολιτικού συστήματος των ΗΠΑ αλλά και τις ισορροπίες που επιχειρούνται μεταξύ των ηγετών στη διεθνή σκακιέρα. θα έλεγα πως είναι γοητευτικό το αφήγημα που συντίθεται από τις εσωτερικές σκέψεις που μπορεί να έχει ένας αμερικανός πρόεδρος όταν συγκαλεί το υπουργικό συμβούλιο ή όταν σπεύδει να διαχειριστεί μια παγκόσμια κρίση. Οταν σκιαγραφεί το προφίλ άλλων ξένων ηγετών με τους οποίους συνεργάστηκε ή αντιπαρατέθηκε στο επίπεδο της διεθνούς διπλωματίας. Αλλά και όταν παρακολουθεί την «Επιχείρηση Τρίαινα του Ποσειδώνα» εναντίον του Οσάμα μπιν Λάντεν!

Ο Μπαράκ Ομπάμα είναι ο άνθρωπος που εκπροσωπεί το «αμερικανικό όνειρο» που έχει ως βάση τον φιλελευθερισμό, την αλληλεγγύη και τη δημοκρατία. Μια δημοκρατία, όμως, που δεν κληρονομείται απλά αλλά βασίζεται στον καθημερινό αγώνα των πολιτών, των θεσμών και της ηγεσίας.

*Ο Παναγιώτης Πικραμμένος είναι πρ. Πρωθυπουργός και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης